CULTURAL PRODUCT ANALYSIS - Si Willie at si Unsay: Mga Padrino ng ating Panahon

May kakaibang dating sina Willie Revillame at Unsay Ampatuan na nakikita lamang sa mga “padrino” sa pulitikang Pilipino. Ayon kay John Sidel, ang mga "boss", o mga padrino sa pulitikang Pilipino, ay ang mga taong ginagamit ang kanilang mga angking resources upang makagawa ng bentahe sa larangan ng pulitika at kapangyarihan. Ilang halimbawa: ang taong nagpasikat kay Ramon Revilla Sr.: ang totoong Nardong Putik na si Leonardo Manecio, si Justiniano Montano ng Cavite, at si Ramon Durano ng Cebu. Tulad nila, hindi rin maipagkakaila ang kapangyarihan (sa magkaibang paraan) nina Willie at Unsay. Pareho silang may mga tagasunod. Pareho silang mayaman, at pareho silang sangkot (o nakisangkot) sa pulitika. Ito ay hindi dahil lamang dahil sa dalawa sila sa pinakakinaiinisan o pinakakinasusuklamang tao sa Pilipinas ngayon, kundi dahil sa kontrobersyal na pamamaraan ng kanilang pagsikat. Hindi naman maitatanggi na mainit ang naging usapan tungkol sa dalawang mamang ito. Naging laman sila ng mga balita dahil sa kakaibang paraan nila ng paggamit nila sa kanilang natamong puwesto (sa kaso ni Unsay) at kasikatan (sa kaso ni Willie). Umaalulong na maging sa website ng BBC at sa mga pahina ng Wall Street Journal ang ugong na nagawa ng dalawa sa mga pinakatumatak ng personalidad ng unang dekada ng milenyo.

Marami nang dahilan at paliwanag ang mga armchair intellectual, mga blogger, forumista, at mga taxi driver ukol sa kasikatan ng dalawang ito. Nariyan nang gamitan ng teorya ng Frankfurt School si Willie masabi lamang na kaya pumatok ang Wowowee at Willing-willie dahil isa itong uri ng hungkag, walang laman, at panandaliang aliw sa telebisyon na para sa mga masa, na di-umano'y hungkag at walang laman din naman daw ang utak. Nariyan nang sabihin na pinananatili ng Kapamilya at Kapatid ang kamangmangan ng tao sa pamamagitan ng pagkunsinti sa mga kalokohan ni Papi Wil, kapalit ng limpak-limpak na kita sa mga ads. 

Bawat utot nga naman kasi ni Willie sa show niya ay may makasulat o nakahambalang na produkto sa set ng "show ng bawat Pilipino". Umiinom na ba si Mr. Palengke ng Arthricin??? (picture galing dito.)

at ito pa... (from Wikipilipinas)

Bukod pa riyan ang mga pang-akit ng kababihan... (picture ng MAXIM galing dito)

(Luningning... sa'yo pa lang busog na'ko ^___^)

...at ang hinihintay ni Jan-Jan... (screenshot galing dito)

Ang pinagkaiba lang ni Willie kay Mr. Krabs ay hindi secret ang kanyang formula. Madali lang makakuha ng audience sa Pilipinas: STEP 1: Magpamudmod ka ng pera. STEP 2: Magpakita ka ng mga taong handang magmukhang-kawawa para sa kaunti nito. STEP 3: Tapos magpasayaw ka ng mga seksing babaeng nangangarap na magiging artista. STEP 4: Awayin mo on air lahat ng kaaway mo at... Bulaga! Magkaka-stampede na saan ka man nagpunta.

Ito ang nakita kong epekto ng Wowowee at ni Willie sa lipunang Pilipino. Para sa mahihirap, si Willie ay isang Robin Hood - hinuhuthutan ng advertisements ang mayayamang sponsors at nagmamagandang-loob na TFC subscribers upang makapagbigay-ganansiya sa naghihintay na palad ng mahihirap nating mga kababayan. Hindi naman natin masisi ang mga taong ginawa nang full-time na trabaho ang pagpila at pag-recruit ng mga pipila sa Wowowee at Willing-willie. Salat nga naman sila sa aral at sa oportunidad, kaya nagbabakasakali. At para naman sa mga naiwan sa bahay, ang saya na dulot ni Willie ay ang makita ang mga taong tulad nila na nasa telebisyon. Hindi mayayaman at mapuputing artista na nagpapaka-trying hard na magmukhang mahirap - kundi mga totoong taong naghihirap: sumasayaw, kumakanta, tumatawa habang umiiyak, nagra-rap, nagma-macho dancing at nagpapakatanga lang minsan, upang may maipatong na ulam sa mesa. Mas may karapatang umiyak ang may totoong dahilan para gawin ito. Sa ganitong paraan nahuli ni Wiliie ang kiliti (at ang mga TV) ng marami sa ating mga kababayan. Samakatuwid, sa postmodern/Birminghamian na pananaw, si Willie Revillame ay promotor ng isang mass cultural product na may diskursong mapang-akit sa kamalayan ng target nitong audience. Ito ang sandata ni Willie sa kanyang pakikidigma laban sa lahat ng kumikuwestiyon at umaaway sa kanya: nasa kanya ang ad revenues at ang suporta ng masa.

Patok din si Willie sa mga Pilipinong nasa ibang bansa - ang Pinoy diaspora - lalung-lalo na sa Amerika. Dahil naipapalabas sa TFC, maraming Pilipino ang nakapapanood ng Wowowee, at kapag bumabalik ng Pinas para magbakasyon ay dumadaan pa ng studio para makapanood. Sila ang ikalawang target market ni Willie. Gamit naman sa kanila ni Willie (pati na rin sa ibang audience) ang kanyang kakaibang atake sa hosting. Ang mga banat ni Willie sa kanyang mga show ay isang halu-halo ng mga salitang bastos, mga biro at banat na mapanglait (lalung-lalo na kay Pokwang), at ang kanyang mga "tagline": "Pagpapasaya", "Pagtulong", "Pangu-unawa. "Kesehodang namatay si Tita Cory, eh nagsasaya kami rito, bakit niyo sisingitan ng ganyan?" Walang takot si Willie na sabihin ang kanyang gusto sa kanyang kaharian, este, noon-time show. Risque humor at slapstick antics, ika nga.

(PARA SA MGA CLUELESS ^_^) Hindi siya artista, pero mabilis na sumikat si Andal Ampatuan, Jr. nang idiin siya sa pinakamalaking katayan ng reporter na naganap Nobyembre ng nakaraang taon. Siya ang mayor ng bayan ng Datu Unsay, Maguindanao (at si Ampatuan, Jr. ay kilala rin sa pangalang Unsay). Itinuro siya bilang tagapanguna sa pagpatay ng 57 journalists na bumubuntot sa convoy ni Governor (na ngayon) Toto Mangudadatu sa bayan ng Ampatuan, Maguindanao. Nang dumating ang mga pulis sa crime scene, nadatnan pa ang backhoe na ginamit upang ilibing ang mga biktimang ginahasa, binaril sa bibig, at pinagbubugbog muna bago patayin.

Nagulat at narimarim ang bansa at ang buong mundo sa walang takot na pamamaslang at pangagahasa ng mga reporter, na karamihan ay mga babae. Dahil dito'y lalong sumadsad ang imahen ng Pilipinas sa larangan ng press freedom at journalist safety. Napilitan tuloy ang "ninang" ng mga Ampatuan na si Rep. GMA na mag-deklara ng martial law sa Maguindanao. Itiniwalag ng LAKAS-KAMPI-CMD ang mga Ampatuan ( na siyang nagdeliver ng 12-0 na tagumpay para sa TEAM GLORIA noong 2007 election. Opo, 12-0 sa Senatorial slate, sa maraming bayan ng Maguindanao.

Ang angkan ng Ampatuan ay nagmula sa mga sinaunang mamamayan ng Maguindanao.Unang marinig ang kanilang pangalan sa pulitika nang maging paramilitary leader at vice-mayor ng Maganoy ang ama ni Unsay, si Andal Ampatuan, Jr. Mula noon ay unti-unting pinalakas ng mga Ampatuan ang kanilang kapangyarihan, at noong 2001, sa tulong nga mga mayor ng Maguindanao (kabilang ang mga Mangudadatu), ay nakopo ng mga Ampatuan ang puwesto ng gobernador ng Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM), na sa madaling sabi, ay ginawa silang mga hari ng Muslim Mindanao. Gamit ang kanilang kapangyarihang pulitikal, nagkamal ng armas at private army ang mga Ampatuan sa pamamagitan ng mga Civilian Volunteers na inarmasan at ginawang mga sundalo ng Hukbong Ampatuan.

Kakaiba ang pagmomonopolyo ng pulitika ng mga Ampatuan, dahil pami-pamilya sila kung kumandidato at naglalabanan pa para sa puwesto.  Ayon sa Newsbreak, noong Pebrero 2010 ay may 44 na miyembro ng pamilya Ampatuan na may hawak na halal na puwesto ng gobyerno sa Maguindanao. Sa artikulo namang ito, nalaman ko na pinagsasabong nga mga Ampatuan ang kanilang mga kamag-anakan sa pulitika. Ama laban sa anak, kapatid laban sa kapatid. Sa halalan 2010, 68 ang tumakbong Ampatuan. 23 rito ang direktang kamag-anak ng matandang Ampatuan

May tatlong tema ang diskursong ukol kina Unsay at sa mga Ampatuan. Ito ay ang kulto ng pagkatao (Personality cult), kultura ng pulitikang marahas (Violent Politics) at amoral display of power.

Ampatuan

Barira

Buldon

Buluan

Datu Abdullah Sangki

Datu Anggal Midtimbang

Datu Blah T. Sinsuat

Datu Hoffer Ampatuan

Datu Odin Sinsuat (Dinaig)

Datu Paglas

Datu Piang

Datu Salibo

Datu Saudi-Ampatuan

Datu Unsay

Gen. S. K. Pendatun

Guindulungan

Kabuntalan (Tumbao)

Mamasapano

Mangudadatu

Matanog

Northern Kabuntalan

Pagagawan

Pagalungan

Paglat

Pandag

Parang

Rajah Buayan

Shariff Aguak (Maganoy)

Shariff Saydona Mustapha

South Upi

Sultan Kudarat (Nuling)

Sultan Mastura

Sultan sa Barongis (Lambayong)

Talitay

Upi

Nakalista sa itaas ang mga pangalan ng mga bayan sa Maguindanao. Mapapansin na maraming bayan na nakapangalan sa mga tao. Sa katunayan, ipinangalan ang mga ito sa mga miyembro ng pamilya Ampatuan, at sa iba nilang kaalyadong political clan (oo, alyado pa noon ang Mangudadatu at Ampatuan). Sa aking bilang, 11 bayan ang ipinangalan sa mga Ampatuan, at sa mga allies nila. Limang bayan  (Ampatuan, Datu Hoffer Ampatuan, Datu Saudi-Ampatuan, Datu Unsay, Shariff Aguak) ang ipinangalan sa mga miyembro ng Ampatuan family (isa na rito ang nakapangalan sa kanilang angkan mismo). Nga pala, ang pangalan ng ama ni Ampatuan Sr. ay Kagui Aguak. Ang ganitong pagpapangalan ng mga bayan at lugar sa mga taong nakaupo sa pwesto ay gawain din ng mga diktador na tulad ni Stalin ng Russia at Trujillo ng Dominican Republic. Sinasalamin nito ang isang uri ng pagkontrol o pagsasasaysay ng kontrol ng mga Ampatuan sa lalawigan ng Maguindanao bilang kanilang teritoryo (kung hindi man nila pag-aari). Kakaiba rin ang pagbibigay-pugay sa mga ninunong dakila ng mga kakampi nilang angkan na makikita sa pagkakapangalan sa mga bayan ng Datu Abdullah Sangki, Datu Anggal Midtimbang, Datu Blah T. Sinsuat, Mangudadatu, at Shariff Saydona Mustapha. Ang mga pamilya Sangki, Midtimbang, Sinsuat, at Mangudadatu ay naging mga kakampi ng mga Ampatuan sa halos siyam na taon nilang paghahari sa Maguindanao. Si Unsay mismo ay mayor ng bayan na ipinangalan sa kanya. Masasabing ang bayan ng Datu Unsay ay ang kaharian ni Datu Unsay Ampatuan.

Ang ikalawang tema ng diskurso ukol sa Ampatuan ay ang marahas na paraan ng pulitika ng mga Ampatuan. Sila ang itinuturong nasa likod ng maraming pagpatay sa mga rebeldeng MILF at iba pang kalaban sa pulitika. Nakatatak na rin sa diskurso ang "massacre politics" ng mga Ampatuan na makikita sa mga insidente ng Chainsaw Massacre at ng Backhoe Masacre (ang November 23 incident). Ayon kay Ben Tesornia, naglabas ng isang report ang Human Rights Watch. Ayon sa ulat ni Tesornia:

"In its 97-page special report, the HRW divulged how more than 100 people were said to have been massacred by the Ampatuans in 2002 as retaliation for the December 24, 2002 death of Saudi Ampatuan and 17 others and the wounding of 11 other supporters in a bombing incident in Datu Piang town.

The late Saudi Ampatuan is said to be Datu Andal Ampatuan Sr.'s favorite son. "A local resident and a community leader who was close to the Ampatuan family at this time, each estimated that in response to the bombing, the Ampatuans killed more than 100 people. The local resident told Human Rights Watch, 'Any person they suspect, they kill,'" stated the report.

Witness Suwaib Upahm said in his sworn statement that he witnessed "senior Ampatuan family members and their men kill more than 20 people during the day following the bombing, on a mountain near the Shariff Aguak capitol building"."


Hindi pinaligtas ng mga Ampatuan maging ang kanilang mga kamag-anak. Ayon sa journalist at dating governor ng North Cotabato na si Manny Piñol, pinapatay ng matandang Ampatuan ang kanyang mga pinsan na sina Surab Abutazil, Unsik Opam at Paglala Bantilan, dahil banta raw ang mga ito sa mga ambisyon ni Andal Sr.


Maging ang isang uri ng malakas na paputok ay bininyagan na ring "Ampatuan", kaya  masasabing pumasok na sa kamalayan ng wikang Pilipino ang salitang "na-Ampatuan", na nangangahulugang tinaga, minassacre, o nalintikan sa makahayop na paraan. Ayon nga sa post ni alyas freedomcom sa igma.tv Forums:


"kunwari me nan[i]ningil sayo ng sobrang mahal. sasabihin natin wag mo naman ako AMPATUANIN. ibig sabihin wag moko tagain. at pag me massacre. pede sabihin . dali me naampatuan duon oh. at pag me pikon . sasabihin natin. wag ka naman ampatuan ibig sabihin wag kang pikon o bobo na makitid utak.,. at pag me nangyaring makahayop. pede na ipalit ang .dali me nakita ako duon na INAMPATUAN nila oh.
mas sikat na [ka]si ampatuan."


Ang huling tema ng diskursong ukol kay Unsay at sa mga Ampatuan ay ang kanilang reputasyon ng pagka-imoral - ang diumano'y hilig nila sa alak, babae, sugal, at karahasan. Bali-balita ang walang habas na pamimigay ng pera nina Zaldy at Andal Sr. nang minsang umalis ang mga ito ng bansa. Hayok din umano sa casino at mahjong ang matandang Ampatuan, na palagi raw may kalarong isang makapangyarihang pulitiko sa Luzon at isang iniidolong atleta sa mga larong 1-2-3 todas, kung saan ang bagsak sa isang todas ng mahjong ay nagsisimula sa isang mliyong piso. Para naman kay Unsay, ang reputasyon niya ay bilang "hatchet man" ng pamilya. Siya ang dumidispatsa sa mga kalaban ng angkan. Matadero kumbaga. Hindi na ipinagtataka ang maraming asawa ni Unsay, dahil tanggap ito sa kulturang Muslim. Subalit ang natatanging katangian niyang pinalulutang ay ang akanyang diumano'y kawalan ng pagsisisi. Si Unsay rin ang  pinakamayamang Ampatuan, ayon sa Mindanews, na may yamang aabot sa 30 milyong piso (yung deklarado pa lang). Halang ang bituka, kumbaga. Ito ay base sa mga litratong nagkalat sa internet sa pagkakakulong ni Unsay, na animo'y walang iniintindi at nag-eenjoy pa sa kulungan, pahikab-hikab pa sa trial (Pictures galing sa Google Image Search at dito.)

Sa madaling sabi, ang tatlong temang ito ang humubog sa pakahulugan ng ma di-taga Maguindanao sa lahing kinabibilangan ni Unsay. Kinatawan ni Unsay Ampatuan ang ating mga persepsyon ng ating pulitika at ng ating mga pulitiko: mayaman, makapangyarihan, ma-bisyo, mamamatay-tao.


May pagkakaiba at pagkakapareho ang mga diskurso nina Willie at Unsay:

Mula rito, aking nahinuha na:

Sina Unsay at Willie ay may hawak na isang mahalagang “resource” na nagsisilbi nilang panghawak sa kanilang mga “tagasunod”.

Kay Willie = pera at pang-aliw; Kay Unsay = puwesto, kamag-anak, pangalan at karahasan

Ginagamit nila ito para sa kanilang pansariling pagpapayaman. E.g., Yate ni Willie, Mga mansyon ng Ampatuan.    

Na nangangahulugang:

Mababa ang kalidad at mataas ang antas ng komersyalisasyon ng Philippine Entertainment Media.

Gayunpaman, nananatili itong makapangyarihan sa paghubog ng kaisipan ng nanonood (at nagsi-surf)

Ang tingin natin kay Willie Revillame: Inspirasyon, Kunsumisyon, at Dibersyon (pang-aliw lamang at di siniseryoso).

Sanggunian:

Sidel, J. (1997). Philippine politics in town, district, and province: Bossism in Cavite and Cebu. The Journal of Asian Studies, 56 (4), pp. 947-966.