Sa aking post tungkol sa postcolonialism, inilarawan kung paanong naging madugo at marahas ang proseso ng pananakop noong panahon ng kolonyalismo. Nagdulot ito ng sakit, digmaan, kagutom, at pagdurusa sa mga sinakop. Inilarawan din doon ang pagkalitong naging bunga ng prosesong ito sa mga nabiktimang lipunan, sa mga larangan ng kultura, pagkakakilanlan (identity), at pulitika. Hindi na mabilang ang mga manunulat, makata, at iskolar na nag-aral at nagkuwento ng mga karanasang ito – sa India, sa Africa, sa Pilipinas.
Sa pagtatapos ng kanyang pamosong akdang The Wretched of the Earth hinimok ni Frantz Fanon ang mga kapwa niyang ex-col(onial) na iwaksi at iwanan ang mga impluwensiya ng Europa - ang Europang nagpapanggap na makatao, na siyang pangunahing mamamatay-tao. Mariing sinabi ni Fanon na walang mararating ang mga bagong silang na bansa kung patuloy nilang titingalain at gagayahin ang Europa (p. 236). Radikal man kung iisipin, may punto si Fanon nang sabihin niya ito. Sa dinami-rami ng naging kontribusyon ng Europa sa teknolohiya, sining, at kabihasnan, ang naging kapalit naman nito ay sandamakmak na dugong binubo sa ngalan ng kaunlaran. Ayon kay Fanon: “When I look for man in European lifestyles and technology I see a constant denial of man, an avalanche of murders”
Kaya ang hamon sa mga ex-col ay ang mag-isip at magsuri ng mga panibagong pamamaraan ng pagkalap ng kaalaman – panibagong pagbuo ng kalinangan. Kailangan ng lipunan ang kultura at teknolohiyang galing mismo sa mga taong nangangailangan nito.
Dito pumapasok ang mga Indigenous Filipino Theories na inaral namin sa klase. Ito ang sagot ng Pilipinas sa hamon ni Fanon ng paggawa ng kaalaman para sa nangangailangan nito. Sagot ang mga IFT (KTP dapat) sa mapang-api at mapag-tuyang perspektibo ng Kanulraning mga pagaaral, o Orientalism.
Pinaka-tumatak sa akin ang mga teorya ng Sikolohiyang Pilipino at Pantayong Pananaw. Ito ay sa dahilang may hatid silang mga bagong kaalaman tungkol sa ating bansa at lipunan na ngayon ko lamang lubusang naintindihan.
Ang Pantayong Pananaw ay nakapukaw sa aking atensyon dahil: una, sa galing mga teorista nito sa paggamit ng Wikang Filipino. Ikalawa, nakikita kong ang Pantayong Pananaw ay hindi lamang magagamait para sa sarili nating pangangailangan, kungdi para maihatid rin ang ating kasaysayan sa ibang lahi sa paraang makatotohanan at matapat. Baka naman puwedeng gamitin ang Pantayo upang mapabuti ang pagsusulat ng Pangkami.
Isang panibagong pagsusuri ang hatid ng Sikolohiyang Pilipino sa mga pagpapahalaga at paniniwala na gumigitaw sa pagkatao nating mga Pilipino. Dinala ng Sikolohiyang Pilipino ang katutubong pananaw sa larangan ng sikolohiya. Nabigyang-kahulugan ng SP ang mga kaugaliang at pagpapahalagang Pilipino tulad ng utang na loob, pakikisama at hiya. Subalit nananatiling mahiwaga para sa akin ang teversal ng mga negative trait attribution sa mga kaugaliang tulad ng Talangka mentality. Bagaman nakatagpo ang SP ng kapani-paniwalang interpretasyon ng Talangka mentality, nananatili pa rin ang mapanirang katangian ng kaugaliang ito. Masasabi nating hindi pa lubusang nareresolba ng SP ang ilang mga kontradiksyon sa kanilang dakilang layunin na maipaliwanag sa Pilipino ang kaugalian ng Pilipino. Naipakita sa akin ng SP ang natatanging kaalaman ng mga Pilipino ukol sa sarili nilang lipunan at pakikisalamuha sa iba. Napalutang nila ito sa pamamagitan ng Teorya ng Kapwa. Masasabing mas nuanced ang teorya ng kapwa kaysa sa I at Other ng Kanluraning pilosopiya. Pinapakita nito ang natatanging pagpapahalaga ng mga Asyano sa kolektibong kamalayan at pananaw, di tulad ng indibidwalistang lapit ng mga Kanluranin sa pilosopiya. Ayon nga sa kanta: Walang sinumang nabubuhay o namamatay para sa sarili lamang.
Ang tanong na nabubuo sa isip ko ngayon: Paano kaya natin malulubos ang paggamit ng mga KTP sa ating buhay? Sa ating pag-aaral? Sa ating pulitika at sa ating mga diskursong pang-araw-araw tulad ng media? Paanong maipapakalat sa kamalayan ng nakararaming Pilipino ang mga KTP bilang naiibang paraan ng pagpapakahulugan? Baka naman sa ating paghahanap ng kasagutan ay makasumpong tayo ng mga kaalaman na makapagbabago sa ating pagtingin sa isang kasaysayan at nakaraang pilit na isinulat ng dayuhan para sa atin. Hanggang nagyon ipinagtataka ko pa rin kung bakit ang mga historyador at mananaliksik na Pilipino ay nangangailangan pang magpunta ng Espanya at Amerika para maghanap ng primary sources para sa kanilang mga akda. Hindi ba dapat na ang mga dokumentong tungkol sa Pilipinas ay nasa Pilipinas para mabasa at magamit ng mga iskolar na Pilipino? Ano kaya ang kahulugan ng ganitong sitwasyon? Baka naman may itinatagong mga bahagi ng ating kasaysayan ang ating mga dating mananakop... Misyon ng KTP na hanapin ang mga ito upang makatulong sa pagbuo ng bagong pagkakilanlan at kuturang maitututiring na taal at tunay na sariling atin.
Ang Pantayong Pananaw ay nakapukaw sa aking atensyon dahil: una, sa galing mga teorista nito sa paggamit ng Wikang Filipino. Ikalawa, nakikita kong ang Pantayong Pananaw ay hindi lamang magagamait para sa sarili nating pangangailangan, kungdi para maihatid rin ang ating kasaysayan sa ibang lahi sa paraang makatotohanan at matapat. Baka naman puwedeng gamitin ang Pantayo upang mapabuti ang pagsusulat ng Pangkami.
Isang panibagong pagsusuri ang hatid ng Sikolohiyang Pilipino sa mga pagpapahalaga at paniniwala na gumigitaw sa pagkatao nating mga Pilipino. Dinala ng Sikolohiyang Pilipino ang katutubong pananaw sa larangan ng sikolohiya. Nabigyang-kahulugan ng SP ang mga kaugaliang at pagpapahalagang Pilipino tulad ng utang na loob, pakikisama at hiya. Subalit nananatiling mahiwaga para sa akin ang teversal ng mga negative trait attribution sa mga kaugaliang tulad ng Talangka mentality. Bagaman nakatagpo ang SP ng kapani-paniwalang interpretasyon ng Talangka mentality, nananatili pa rin ang mapanirang katangian ng kaugaliang ito. Masasabi nating hindi pa lubusang nareresolba ng SP ang ilang mga kontradiksyon sa kanilang dakilang layunin na maipaliwanag sa Pilipino ang kaugalian ng Pilipino. Naipakita sa akin ng SP ang natatanging kaalaman ng mga Pilipino ukol sa sarili nilang lipunan at pakikisalamuha sa iba. Napalutang nila ito sa pamamagitan ng Teorya ng Kapwa. Masasabing mas nuanced ang teorya ng kapwa kaysa sa I at Other ng Kanluraning pilosopiya. Pinapakita nito ang natatanging pagpapahalaga ng mga Asyano sa kolektibong kamalayan at pananaw, di tulad ng indibidwalistang lapit ng mga Kanluranin sa pilosopiya. Ayon nga sa kanta: Walang sinumang nabubuhay o namamatay para sa sarili lamang.
Ang tanong na nabubuo sa isip ko ngayon: Paano kaya natin malulubos ang paggamit ng mga KTP sa ating buhay? Sa ating pag-aaral? Sa ating pulitika at sa ating mga diskursong pang-araw-araw tulad ng media? Paanong maipapakalat sa kamalayan ng nakararaming Pilipino ang mga KTP bilang naiibang paraan ng pagpapakahulugan? Baka naman sa ating paghahanap ng kasagutan ay makasumpong tayo ng mga kaalaman na makapagbabago sa ating pagtingin sa isang kasaysayan at nakaraang pilit na isinulat ng dayuhan para sa atin. Hanggang nagyon ipinagtataka ko pa rin kung bakit ang mga historyador at mananaliksik na Pilipino ay nangangailangan pang magpunta ng Espanya at Amerika para maghanap ng primary sources para sa kanilang mga akda. Hindi ba dapat na ang mga dokumentong tungkol sa Pilipinas ay nasa Pilipinas para mabasa at magamit ng mga iskolar na Pilipino? Ano kaya ang kahulugan ng ganitong sitwasyon? Baka naman may itinatagong mga bahagi ng ating kasaysayan ang ating mga dating mananakop... Misyon ng KTP na hanapin ang mga ito upang makatulong sa pagbuo ng bagong pagkakilanlan at kuturang maitututiring na taal at tunay na sariling atin.
No comments:
Post a Comment